تلاش تولیدکنندگان دارو و واکسن برای مقابله با ویروس سینسیشیال تنفسی
درحالی‌که ویروسی تنفسی، بسیاری از کودکان زیر دو سال را دچار خس‌خس سینه کرده، تولیدکنندگان در تلاش هستند که دارو و واکسن‌های جدیدی برای آن تهیه کنند.
ویروس سینسیشیال تنفسی یا RSV مدتی است که در کانادا شایع شده است. در نام‌گذاری این ویروس، حرف S به سلول‌های بزرگی به نام سین‌سیشیا اشاره دارد که از پیوستن سلول‌های آلوده به یکدیگر تشکیل می‌شوند. به گفته دکتر کلمنت لی، متخصص اطفال بیمارستان نیوتن-ولزلی، سین‌سیشیا با ازبین‌رفتن خود باعث بسته شدن راه‌های هوایی در سیستم تنفسی می‌شود.
ویروس بسیار مسری RSV برای بیشتر افراد سالم در حد یک سرماخوردگی ساده است. سیستم ایمنی بسیاری از نوزادان نیز به‌خوبی با این ویروس مقابله می‌کند، ولی RSV در بعضی از نوزادان و شیرخواران کم سن و سال می‌تواند مانند آسم با خس‌خس سینه همراه شود. تخمین‌ها حاکی از آن هستند که حدود ۹۰ درصد کودکان تا سن دو سالگی به این ویروس مبتلا می‌شوند.
پیش از همه‌گیری کووید 19، کودکان معمولا از نوامبر تا مارس در معرض RSV قرار می‌گرفتند. امسال سینسیشیال تنفسی در بخش‌هایی از کانادا و آمریکا زودتر از موعد، حتی در تابستان، رویت شد.
دکتر راد لیم، مدیر پزشکی اورژانس کودکان در بیمارستان کودکان لندن، می‌گوید:
ما شاهد گردش ویروس در زمان‌هایی متفاوت نسبت به قبل هستیم. اکنون وضعیت تا اندازه‌ای به شیوعی تمام‌عیار شباهت پیدا کرده است.
بخش اورژانسی که دکتر لیم در آن کار می‌کند برای حدودا ۱۰۰ ویزیت روزانه ساخته شده، ولی در روز سه‌شنبه ۲۸۰ ویزیت در آن انجام شد. مشکلات کارکنان و زنجیره تامین دارو هم مسئله را بغرنج‌تر کرده است.
او می‌گوید:
ابتلای نوزادان به RSV و هر نوع عفونت دیگری در دو-سه ماه نخست [زندگی] قطعا در دنیای ایده‌آل من جایی ندارد.
ارم چوگالا پرستار اتاق اورژانس در محدوده کلان‌شهر تورنتو است. او بعضا به خانواده‌هایی برمی‌خورد که چند فرزند آن‌ها نیاز به درمان پیدا کرده‌اند.
چوگالا می‌گوید:
مثلا سه فرزند [یک خانواده] همگی سرفه و تب دارند؛ سه بیمار که تب آن‌ها نیاز به درمان دارد.
در این میان وضعیت کمبود دارو به حدی است که حتی استامینوفن و ایبوپروفن در بیمارستان‌ها به سختی پیدا می‌شود. بدتر آنکه شیوع RSV با آنفلوانزا، کووید 19 و ویروس سرماخوردگی همزمان شده است که علائم کم‌وبیش مشابهی مانند تب و سرفه دارند.
دکتر جسی پاپنبورگ، متخصص بیماری‌های عفونی اطفال در بیمارستان کودکان مونترال، می‌گوید که نوزادان و شیرخواران آسیب‌پذیری زیادی دربرابر عفونت‌های دستگاه تنفسی دارند. یکی از دلایل آن، این است که مجراهای تنفسی و عضلات قفسه‌سینه در آن‌ها هنوز به اندازه کافی قوی نیست.
او ادامه می‌دهد:
خطر رسیدن ویروس به بخش تحتانی دستگاه تنفسی همیشه در اولین ابتلا بیشتر است. مقابله بدن با عفونت دستگاه تنفسی تحتانی، در دو هفتگی نسبت به دو سالگی کاملا متفاوت است.
به گفته دکتر پاپنبورگ، هم‌اکنون بیمارستان او شدیدا درگیر رسیدگی به بیماری‌های تنفسی است که علاوه‌بر افزایش زمان انتظار، باعث لغو شدن جراحی‌های غیرضروری نیز شده است. در ماه گذشته نرخ تست مثبت RSV بالای ۲۵ درصد بود که از نظر وی بسیار غیرعادی است. پاپنبورگ خاطرنشان می‌کند که نوزادان از بدو تولد مستعد ابتلا به RSV هستند؛ به‌خاطر آنکه آنتی‌بادی موردنیاز را ندارند.
در این میان شرکت داروسازی جی‌اس‌کی (GSK) در حال کار بر روی تولید واکسن برای زنان باردار و همچنین سالمندان است که جزو طیف آسیب‌پذیر نسبت به عوارض RSV هستند. مدرنا (Moderna) نیز مشغول برنامه‌ریزی فاز سوم آزمایش بالینی واکسن‌های mRNA برای سالمندان ۶۰ ساله و بالاتر است. کمپانی‌های دیگری نیز بر روی واکسن‌هایی کار می‌کنند که می‌تواند برای RSV کارایی داشته باشد.
واکسینه کردن زنان باردار می‌تواند در محافظت از نوزادان نیز موثر باشد؛ مانند واکسن سیاه‌سرفه که آن نیز امکان تزریق در دوران بارداری را دارد. چندی پیش فایزر (Pfizer) نتایج فاز سه مطالعات بالینی واکسن RSV خود را اعلام کرد که به افراد باردار تزریق می‌شود؛ با هدف آنکه از جنین محافظت کند.
برای محافظت از نوزادان و شیرخوارانی که در معرض خطر عوارض ناشی از RSV هستند، می‌توان در فصل این ویروس، ماهانه یک نوبت پالیویزوماب به آن‌ها داد که البته داروی گران‌قیمتی محسوب می‌شود. این دارو از اوایل امسال در بعضی استان‌ها و مناطق توزیع شد.
هفته گذشته آسترازنکا (AstraZeneca) و سانوفی (Sanofi) اعلام کردند که کمیسیون اروپا مجوز یک داروی RSV به نام نیرسویماب (Nirsevimab) را صادر کرده است؛ نوعی آنتی‌بادی آزمایشگاهی که برای محافظت از نوزادان تهیه شده است. هنوز از قیمت نیرسویماب اطلاعی نداریم، ولی باید توجه داشت که این دارو می‌تواند از بستری شدن کودکان جلوگیری کند.
منبع: cbc
