با وجود نرخ تورم بالا، نرخ بهره بانکی کانادا فعلا ثابت ماند
بانک مرکزی کانادا (Bank of Canada) تصمیم گرفته که فعلا نرخ بهره شاخص خود را افزایش ندهد.
مانند بسیاری از بانکهای مرکزی دنیا، بانک کانادا در مارس ۲۰۲۰، همزمان با آغاز همهگیری کرونا، نرخ سود وام خود را که معیار «نرخ یک شبه» (Overnight rate) قرار میگیرد، کاهش داد؛ تا بدین منظور با اطمینان یافتن از دسترسی مشتریان و کسبوکارها به وامهای کمبهره، بتواند اقتصاد را سرپا نگه دارد. اما از طرفی، دو سال عرضه وام با نرخ پایین، نقش پررنگی در افزایش نرخ تورم داشته است؛ بهطوریکه در ماه گذشته، نرخ تورم کانادا به حدود ۵ درصد رسید که در ۳۰ سال گذشته بیسابقه بوده است.
بنابراین انتظار میرفت که بانک مرکزی ناچار شود نرخ بهره خود را به زودی افزایش دهد، ولی بانک از این کار خودداری و اعلام کرد که همچنان این نرخ را روی ۰.۲۵ درصد نگه خواهد داشت؛ یعنی همان عددی که طی ۶۷۰ روز گذشته شاهد آن بودهایم. با این حال بانک کانادا تصریح کرد که ممکن است در آینده بسیار نزدیک، نظارهگر تغییر نرخ باشیم.
درحالیکه نرخ بهره ثابت مانده، بانک تصمیم گرفته است تا از «هدایت رو به جلوی استثنایی خود» مبنی بر ثابت نگه داشتن نرخهای بانکی تا هر زمانی که لازم باشد، فاصله بگیرد. تیف مکلم (Tiff Macklem)، رئیس بانک مرکزی، در اطلاعیه خود گفت: «این تغییری قابلتوجه در سیاست پولی محسوب میشود و نشان میدهد که نرخ بهره در روندی افزایشی قرار خواهد گرفت.»
بااینحال بانک مرکزی عنوان کرد که به دلیل نگرانیهایی که پیرامون سویه اُمیکرون وجود دارد، فعلا آمادگی آن را ندارد که اولین گامها را برای طی این مسیر بردارد.
دراینمیان یکی از ناظران بانکی، به تعویق انداختن این کار را نادرست میداند. سایمون هاروی (Simon Harvey)، تحلیلگر ارز، میگوید: «از دید ما این تصمیم، سیاست اشتباهی است و ممکن است در ادامه، [برای اقتصاد] گران تمام شود.» هاروی میگوید که بانک با تعلل در افزایش نرخ بهره، «به انتظارات تورمی کوتاهمدت شدت میبخشد و در تنور داغ بازار مسکن میدمد.»
بازار مسکن کانادا از زمان آغاز همهگیری کرونا و در پی عرضه وامهای کمبهره، به شدت دچار تلاطم شده و قیمتها مرتبا در آن افزایش یافته است. نرخ بهره بانک مرکزی بر روی وامهای دریافتی مردم از بانکها، مانند وام مسکن با نرخ متغیر، اثر میگذارد؛ بنابراین پایین نگه داشتن آن، به ادامه یافتن این وضعیت منجر میشود.
آدریان هاول که برای واحد آپارتمانی خود به دنبال وام مسکن با نرخ متغیر است، منتظر زمانی است تا نرخ وام را پیش از افزایش آن، روی عددی ثابت نگاه دارد. او میگوید: «از آنجا که در حال حاضر نرخهای بهره تغییری نداشتهاند، فرصت آن را دارم تا به ارزیابی و مقایسه گزینههای موجود با یکدیگر بپردازم، ولی مسلما تا پیش از ماه مارس، نرخ را روی عددی ثابت نگاه میدارم یا آنکه سراغ وام مسکن با نرخ ثابت میروم.»
او تنها نیست. سونگ لی (Sung Lee)، کارگزار وام مسکن در Rates.ca، میگوید که بسیاری از صاحبخانهها و خریداران به دنبال آن هستند که پیش از افزایش نرخها وام مسکن بگیرند. او میگوید: «ما اخیرا تعداد زیادی درخواست تجدید وام زودهنگام دریافت میکنیم؛ هم از سوی مشتریان بالقوهای که قصد خرید خانه دارند و هم کسانی که درخواست تجدید وام مسکن خود را دارند. اشخاص تلاش میکنند که پیش از افزایش نرخ بهره، از نرخهای پایین فعلی نهایت بهره را ببرند.»
درحالیکه بانک کانادا قصد افزایش تدریجی نرخ بهره را دارد، ولی جمع این پلههای افزایشی به عدد بزرگی منتهی میشود. به گفته لی، یک خریدار میتواند امروز وامی ۵۰۰ هزار دلاری با بهره متغیر بگیرد که در ازای آن باید برای مدت ۲۵ سال ماهانه ۱۹۶۴ دلار بپردازد. دراینمیان یک پله افزایش نرخ، مبلغ ۵۸ دلار را به اقساط ماهانه اضافه میکند؛ درحالیکه افزایش چهار مرحلهای، مبلغ قسط ماهانه را به ۲۲۰۰ دلار میرساند. در این وضعیت، نرخ بهره با افزایشی یک درصدی از ۱.۳۵ به ۲.۳۵ درصد رسیده است، ولی مبلغ پرداختی فرد بیش از ۱۲ درصد افزایش داشته است. این در شرایطی است که تنها چهار مرحله افزایش نرخ، نه شش یا هفت مرحله، داشته باشیم. این واقعیت «برای کسانی که بودجه بسیار محدودی دارند و نمیخواهند شاهد جهشهای بزرگی در مبالغ پرداختی خود باشند» میتواند بسیار دردناک باشد.
منبع:cbc