گشتی در فروشگاه‌های بزرگ: درباره طرح Scanner Price Accuracy Code چه می‌دانید؟
می‌خواهید در عوض آنکه سال گذشته در قرنطینه بودید در فصل تعطیلات امسال حسابی خرید کنید و خوش بگذرانید؟ پس حواس‌تان باشد که پیش از خروج از فروشگاه، فاکتور خریدتان را چک کنید؛ با این کار علاوه بر آنکه از اشتباهات احتمالی جلوگیری می‌کنید، اگر بخواهند کالایی را گران‌تر به شما قالب کنند، ممکن است بتوانید آن را با تخفیف یا حتی به‌رایگان به خانه ببرید.
در کانادا بیشتر از ۷ هزار فروشگاه خرده‌فروشی، که نام چندین فروشگاه زنجیره‌ای هم در بین آن‌ها دیده می‌شود، عضو طرح داوطلبانه «کد دقت قیمت اسکنر» (Scanner Price Accuracy Code) هستند. این طرح که توسط شورای خرده‌فروشان کانادا (Retail Council of Canada به‌اختصار RCC) مدیریت می‌شود، بیان می‌کند که اگر مشتریان فروشگاه‌ها در حین اسکن شدن خریدهایشان با بارکداسکنر، متوجه شوند که صندوق‌دار بابت کالاهایی مبلغ بیشتری نسبت به رقم اعلامی از آن‌ها طلب می‌کند، حق درخواست غرامت دارند.
رکسان جاشوا (Roxanne Joshua)، از اهالی نیوکسل انتاریو، که دستکم ۱۰ سالی‌ست از این طرح خبر دارد، می‌گوید که «عاشق آن است». در طی این سال‌ها او حدود ۱۵۰ بار بابت بروز اشتباه در قیمت‌گذاری محصولات، خسارت دریافت کرده است. او می‌گوید: «به یکی-دو دلیل، این طرح عالی است. دلیل اول که واضح است؛ می‌توانم آیتم‌های مجانی یا تخفیف‌خورده را به دست آورم. اما دلیل دوم آن است که این طرح فروشگاه‌ها را پاسخ‌گو می‌کند.»
کد دقت قیمت اسکنر کانادا نزدیک به دو دهه است که اجرا می‌شود؛ با این حال بسیاری از خریداران از وجود آن اطلاعی ندارند. این قانون در سال ۲۰۰۲، زمانی که فروشگاه‌ها به‌طور گسترده به استفاده از بارکداسکنر روی آوردند، به‌دست سازمان‌های خرده‌فروشی ایجاد شد تا اعتماد مشتریان به فروشگاه‌ها افزایش پیدا کند.
گِرِگ ویلسون (Greg Wilson)، مدیر روابط عمومی دولتی شورای خرده‌فروشان کانادا در بریتیش کلمبیا، می‌گوید: « اعتماد چندانی به اسکن بارکدها توسط دستگاه‌های بارکدخوان وجود نداشت.» این طرح در خرده‌فروشی‌های داوطلب در سرتاسر کشور اجرا می‌شود؛ البته به‌جز کبک که قوانین استانی خاص خودش را برای پوشش دادن قیمت‌گذاری‌های اشتباه دارد.
روند کار به این صورت است که زمانی که مشتری به فروشنده گوشزد می‌کند که قیمت یک کالای خاص در صندوق از مبلغ اعلامی فروشگاه بیشتر شده ، فروشنده باید آن کالا را با قیمتی پایین‌تر در اختیار وی قرار دهد. در این میان اگر آن محصول بیشتر از ۱۰ دلار قیمت داشته باشد، مشتری می‌تواند ۱۰ دلار تخفیف بگیرد، اما اگر قیمت محصول کمتر از ۱۰ دلار باشد، مشتری می‌تواند آن را به‌رایگان بردارد.
کارن ملو (Karen Mellow)، از اهالی لمینگتون (Leamington)، روز دوشنبه یک دستگاه پخش استریم Roku از بست بای (Best Buy) خرید. به‌گفته او قیمت اعلامی این فروشگاه برای محصول ۴۴.۹۹ دلار بود، ولی زمانی که صندوق‌دار آن را اسکن کرد، از او خواسته شد که ۶۴.۹۹ دلار بپردازد. اینجا بود که ملو این قیمت‌گذاری اشتباه را گوشزد کرد و بحث کد را پیش کشید که از قضا این فروشگاه هم عضو آن بود. این‌گونه شد که او توانست کالای مورد نظرش را با قیمت ۱۰ دلار کمتر از رقم اعلامی تهیه کند. او می‌گوید: «به جای آنکه ۶۵ دلار هزینه کنم، [تنها] ۳۵ دلار پرداخت کردم. برای من این طرح نمودی است از تلاش فروشنده برای صداقت داشتن.»
این طرح اقلامی را پوشش می‌دهد که در تراکت‌ها، آگهی‌های آنلاین و قفسه‌ها یا بنرهای درون فروشگاه، نسبت به صندوق قیمت پایین‌تری برای آن‌ها ذکر شده است. محصولاتی که جداگانه قیمت‌گذاری شده‌اند مشمول این طرح نمی‌شوند؛ همین‌طور اقلامی که وزنی به فروش می‌رسند، داروهای تجویزشده و لوازم آرایشی بدون نسخه در این طرح جایی ندارند.
فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ مانند بست بای (Best Buy)، کانیدین تایر (Canadian Tire)، کاستکو (Costco)، هوم دپو (Home Depot)، لوبلاز (Loblaws)، شاپرز دراگ مارت (Shoppers Drug Mart)، سوبیز (Sobeys)، تویز آر آس (Toys “R” Us) و والمارت کانادا (Walmart Canada) از خرده‌فروشی‌هایی هستند که در این طرح شرکت کرده‌اند. شرکت‌کنندگان در این طرح باید متنی درباره آن را در کنار ورودی‌های فروشگاه یا صندوق‌ها قرار دهند. بااین‌حال مشتریان ممکن است متوجه آن نشوند؛ مگر آنکه پیشتر درباره طرح اطلاعاتی داشته باشند.
جاشوا می‌گوید که اولین بار با مطالعه یک وبلاگ آنلاین به وجود این طرح پی برده بود. یکی از مواردی که در خاطر او مانده زمانی است که برای نوسازی خانه از هوم دپو ملزومات حمام شامل شیر و کاشی خریده بود. پس از اسکن کردن اقلام مشخص شد که تمام آن‌ها به‌اشتباه قیمت‌گذاری شده‌اند و همین باعث شد که او برای هرکدام ۱۰ دلار تخفیف بگیرد. او می‌گوید: «مثل این بود که برنده لاتاری شده باشم. این‌طور شد که ۸۰ دلاری در جیبم ماند.»
البته او خاطرنشان می‌کند که روند کار همیشه به این سادگی هم نیست. او می‌گوید که بارها پیش آمده که برای دریافت غرامت، با کارمند فروشگاه بحث‌وجدل کند؛ چرا که آن کارمند از این طرح چیزی نمی‌دانسته است. او می‌گوید: «گمان می‌کنم که اگر کارمندان کمی بهتر آموزش می‌دیدند، با چنین مشکلاتی روبه‌رو نمی‌شدیم.»
درحالی‌که کارکنان تازه‌وارد فروشگاه‌ها ممکن است بعضاً با این طرح آشنایی نداشته باشند، طبق گفته ویلسون، در حالت کلی این سیستم به خوبی کار می‌کند. او می‌گوید: «درواقع شکایت‌های بسیار کمی در مورد آن دریافت کرده‌ایم.» مشتریانی که در رابطه با این طرح اختلافات حل‌نشده‌ای دارند، می‌توانند با خط شکایات آن به شماره 18664994599 تماس بگیرند.
ملو می‌گوید که یک‌بار با این شماره تماس گرفته است؛ زمانی که صندوق‌دار یک فروشگاه بزرگ از پذیرفتن قیمت درج‌شده روی دو چتر، که پایین‌تر از قیمت صندوق بود، ممانعت کرده بود. به گفته او، پس از تماس با این خط، مشکل او سریعاً حل شد و نهایتا چیزی بیشتر از آنچه که برایش چانه زده بود گیرش آمد. او می‌گوید: «کمی بعد، مدیر [فروشگاه] با من تماس گرفت. او گفت: می‌توانید به اینجا بیایید تا برای جبران این اشتباه، چهار چتر از ما هدیه بگیرید.»
درآن‌سو در کبک تمام خرده‌فروش‌ها باید به قوانین قیمت‌گذاری پایبند باشند که در عمل تا حدی به طرح مورد صحبت ما شباهت دارد. این استان همچنین برای بیشتر کالاهایی که قیمت جداگانه دارند، قوانینی وضع کرده است که بنا به آن‌ها، درصورتی‌که در زمان تسویه‌حساب قیمت بالاتری به مشتری اعلام شود، خرده‌فروش باید قیمت درج‌شده و پایین‌تر را ملاک قرار دهد.
ویلسیون با اشاره به اینکه طرح Scanner Price Accuracy Code شامل محصولاتی که به‌طور یک‌به‌یک قیمت‌گذاری شده‌اند نمی‌شود، می‌گوید قانون رقابت کانادا (Canada’s Competition Act) این مورد را پوشش داده است؛ قانونی که خرده‌فروشان را از مطرح کردن ادعاهای خلاف واقع و گمراه‌کننده درباره قیمت کالا منع می‌کند. در نتیجه اگر فروشگاهی از قبول قیمت درج‌شده روی اقلام تحت پوشش این قانون سر باز بزند، مشتری می‌تواند شکایت‌نامه‌ای برای دفتر رقابت (Competition Bureau) تنظیم کند و درخواست تحقیق دراین‌رابطه را بدهد.
دانیل سای (Daniel Tsai)، وکیل دادگستری و مدافع حقوق مصرف‌کنندگان، عقیده دارد که باید قوانین اجباری برای تمام خرده‌فروشان، دستکم برای فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ، وجود داشته باشد تا آن‌ها نتوانند قیمت‌های درج‌شده روی محصولات و آگهی‌های آن‌ها را ندیده بگیرند. او می‌گوید: «به‌عنوان یک اصل کلی، منطقی است که قیمتی که شما به‌عنوان مشتری می‌بینید باید همان مبلغی باشد که برای خرید می‌پردازید.»
منبع: cbc
